فلسفه جهاد و رابطه آن با حقوق بشر با رویکردی بر کتاب" مسالک الافهام إلی آیات الأحکام" علامه فاضل جوادکاظمی

درابتدا باید گفت جهاد به دوقسم دفاعی وابتدایی تقسیم می شود.و دراین مبحث آن چه که مورد بررسی قرار گرفته جهاد ابتدایی می باشد. براساس تعریف فقهاءازجهاد «الْجِهادُ شَرْعاً بَذْلُ النَّفْس وَ الْمالِ وَالْوُسْعِ فی‏ اعْلاءِ کَلِمَهِ الْاسْلامِ وَ اقامَهِ شَعائِرِ الْایمانِ»که از این تعریف هدف وفلسفه جهاد فهمیده می شود، که آن دفاع از حق الهی که توحید ویکتا پرستی می باشد؛خداوند جهاد را واجب کرد که کسانی که مانع نشر وبسط دین توحیدی شوند، ازسرراه خود بردارد. چنان چه درآیات 191-193 بقره« وَ اقْتُلُوهُمْ حَیْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَیْثُ أَخْرَجُوکُمْ ...» بدین بیان پرداخته شده است. که از کار مشرکان به فتنه تعبیر شده است ؛که خداوند با توجه به شرایط مسلمانان درابتدا هجرت رابرآنان واجب کرد وزمانی جهادرا برمسلمانان واجب شدکه نیروی ایمانی شان افزوده شد،چنان چه دراین آیات 38-41 حج آمده است: «أُذنَ لِلَّذینَ یُقَاتَلُونَ بأَنَّهُمْ ظُلِمُوا...»که ابتداء به آنان إذن دفاع داده شده است، بعد به شکل یک حکم درآمد ،که جهاد برمسلمانان واجب شد،باتوجه به آیه ی 216 بقره« کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ...» .دربسیاری ازآیات قرآن علی الخصوص سوره های بقره و انفال وتوبه و به وجوب جهاد وشرایط جهاد به طورمفصل پرداخته شده است. درپاسخ به مخالفان اسلام که جهاد را ناقض حقوق بشر می دانند؛بایدگفت که جهاد دفاع از حقوق الهی درراستای حق انسانی می باشد.خداوند بعداز ابلاغ رسل وحجت های بالغه ی خود ، و بعدازروشن کردن جبهه ی حق وباطل به انسان حق انتخاب می دهد ،که انسان می تواند جبهه ی باطل را انتخاب به شقاوت ابدی خودبینجامد؛ یا جبهه ی حق را انتخاب کند و سعادت ابدی خود را رقم زدند. پس باتوجه این توضیح تعارض آیه" لااکراه فی الدین" با آیاتی که دستورجهاد می دهد،پاسخ داده شد.